Türkler, (Prototürk Choular- M.Ö. 1000) yıl boyunca GÜNEŞİN mevsim döngüsü ile ilgili olan geçişlerine, “Yangı Kün” yani “Işıklı Gün” adını verir. Yangı Kün yılın 8 ayrı tarihinde kutlanır ve her birinde özel ritüeller yapılır.
Türkler Yer ve Gök için yılda iki defa büyük ayin yapar. Gök Tanrısı için yapılan ayin 22 Haziran Yaz Gündönümünde Güneşin “Yengeç Dönencesine” geçtiği tarihte, Yer Tanrısı için yapılan ayin 22 Aralık tarihinde Güneşin “Oğlak Dönencesine” geçtiği tarihte yapılır.
Prototürk Chou’larda ve Göktürk döneminde takvim, kış gündönümünde yani 22 Aralık günü başlamaktaydı. Çünkü 22 Aralık, gecenin en uzun olduğu ve fakat, günlerin uzamaya başladığı tarihti ve bundan dolayı Yangı Kün-Işıklı Gün ya da Nar Dugan-Ateş Doğan bayramı olarak anılırdı.
22 aralık Kış ayini sırasında şamanlar maske takar, kara renkli elbise giyer ve ayı postuna bürünürlerdi. Kötü ruhları temsil eden kişilerse kara, kürklü veya tüylü hayvan kılığına girerdi. Ok atarak ocak ve ateş yakarak kötü ruhlar kovulur ve yeni yıl bu şekilde karşılanırdı. Göktürkler ateş ve tütsüyle kötü ruhları yok ederdi. Bu Şamanist ritüeller Anadolu’da maskeli kış ortası ayı oyunlarında ve Kara Koncolosların kovulması oyunlarında yaşamaktadır. Nuray Bilgili.